IP-waardes: hoe hoger, hoe beter?
Welke IP-waarde kies je?
Soms is men geneigd om voor de hoogste IP-waarde te kiezen voor maximale bescherming onder het mom van ‘hoe hoger, hoe beter’, maar dit is eigenlijk onnodig. Hoe zit het precies als het gaat om de IP-waarde? Lees er hier meer over.
Wat is een IP-waarde?
De beschermingsgraad van het omhulsel van elektrische apparaten wordt uitgedrukt in een IP-waarde. IP staat voor Ingress Protection. Deze internationale code geeft weer in welke mate materialen beschermd zijn tegen aanraking, voorwerpen, vervuiling en vocht. ‘IP’ wordt altijd gevolgd door twee cijfers (IPXX). Het eerste cijfer maakt de bescherming tegen aanraking en het binnendringen van vaste voorwerpen en stof duidelijk. Het tweede cijfer zegt iets over de bescherming tegen vocht. Hoe hoger het getal, hoe beter de bescherming.
Beschermingsgraden
De beschermingsgraden van kasten voor elektrisch materiaal, hoog- en laagspanning (tot 1000 V en 1500 V), worden gedefinieerd volgens de normen NF EN 60 529 (IP).
Bekijk onderaan deze pagina de betekenis van de cijfers met symbolen.
IP00XX (eerste cijfer)
0 = Geen bescherming
1 = Beschermd tegen indringen van voorwerpen groter dan 50 mm, bijvoorbeeld ongewild contact met de hand
2 = Beschermd tegen indringen van voorwerpen groter dan 12 mm, bijvoorbeeld door een vinger
3 = Beschermd tegen indringen van voorwerpen groter dan 2,5 mm, bijvoorbeeld door gereedschap of draad
4 = Beschermd tegen indringen van voorwerpen groter dan 1 mm, bijvoorbeeld spitse voorwerpen
5 = Beschermd tegen stof, zodanige bescherming dat het de werking niet verhindert
6 = Volledig beschermd tegen stof
IP00XX (tweede cijfer)
0 = Geen bescherming
1 = Beschermd tegen verticaal vallende waterdruppels, bijvoorbeeld condensatie
2 = Beschermd tegen vallende waterdruppels op een 15 gekanteld apparaat
3 = Geen schade indien besproeid onder een hoek van -60° tot 60° (10 l/min)
4 = Beschermd tegen water uit alle richtingen (10 l/min)
5 = Beschermd tegen waterstralen uit alle richtingen (12,5 l/min)
6 = Bescherming tegen sterke waterstralen uit alle richtingen (100 l/min)
7 = Beschermd bij onderdompeling (30 min op 1m)
8 = Blijft bruikbaar bij langdurige onderdompeling
9 = Blijft bruikbaar bij een vochtigheidsgraad van meer dan 90% of bij besproeiing onder hoge druk
In sommige gevallen wordt de gebruikelijke IP-waarde gevolgd door één of twee letters (IPXXXX). De eerste letter zegt iets over de bescherming tegen het aanraken van gevaarlijke delen binnen het omhulsel van de elektrische kast. De tweede letter geeft belangrijke aanvullende informatie.
IP00XX (eerste letter)
A = Beschermd tegen aanraking door de rug van de hand of voorwerpen met een diameter > 50 mm
B = Beschermd tegen aanraking door de vinger of voorwerpen met een diameter > 1 mm en tot 80 mm lengte
C = Beschermd tegen aanraking door gereedschap of voorwerpen met een diameter > 2,5 mm en tot 100 mm lengte
D = Beschermd tegen aanraking door draad of voorwerpen met een diameter > 1 mm en tot 1000 mm lengte
IP00XX (tweede letter)
H = Hoogspanningsapparatuur
M = Bewegende onderdelen tijdens de werking
S = Bewegende onderdelen tijdens stilstand
W = Gedefinieerde weersomstandigheden
Voorbeeld
Een IP-waarde ziet er bijvoorbeeld zo uit: IP50 of IP24CH
Bepaal de juiste IP-waarde
Het is niet altijd nodig om componenten te kiezen met de hoogste IP-waarde. Waar let je op om de juiste IP-waarde te bepalen?
De belangrijkste factor is de omgeving. De omstandigheden ter plaatse bepalen de noodzakelijke beschermingsgraad van het toe te passen materiaal. Het hangt bijvoorbeeld af van de plaats van de verdeler en de componenten.
Daarnaast is het van belang wie de verdeler kan bedienen. Is de ruimte toegankelijk voor de gebouwgebruikers? Zorg dan dat ongewenst contact door handen of vingers niet mogelijk is met een minimale IP-waarde van IP2X. Een verdeelkast die voldoet aan de NEN-EN-IEC 61439-3 (verdelers bedienbaar door leken) moet voor- en na het openen van de deuren ten minste IP2X of IPXXB zijn.
Een verdeler die buiten geplaatst wordt, heeft een minimale beschermingsgraad nodig van IPX3. Buitenopstellingen hebben te maken met vochtige omstandigheden en regen. Vloeistof kan onder diverse hoeken op het materiaal terecht komen, zelfs via de onderkant door opspattend water. Houd rekening met voldoende waterbestendigheid. Dit houdt in dat schakelmateriaal en de wandcontactdozen minimaal IPX4-waarde moeten hebben. Is er kans dat de componenten besproeid worden, bijvoorbeeld wanneer ze worden afgespoten met een hogedrukspuit, dan wordt IPX5 geadviseerd.
Het is belangrijk om per situatie de invloeden vanuit de omgeving vast te stellen en zo de benodigde IP-waarde te bepalen. Dan blijft de veiligheid en continuïteit gewaarborgd.
Bekijk het overzicht van verdelerbehuizingen
Betekenis IP-waarden
