Formy sepa­racji w rozdziel­ni­cach

W jakim celu stosu­jemy formy sepa­racji?

Mają one za zadanie chronić obsługę rozdziel­nicy przed przy­pad­kowym dotknię­ciem części pod napię­ciem w czasie normalnej eksplo­atacji, prac konser­wa­cyj­nych oraz serwi­so­wych (dla niektó­rych prac serwi­so­wych część wygro­dzeń będziemy musieli zdemon­tować). Dobie­rając formę sepa­racji rozdziel­nicy, powin­niśmy wziąć pod uwagę:

✅ Gdzie jest zamon­to­wana rozdziel­nica (czy rozdziel­nica posiada wydzie­lone pomiesz­czenie; czy jest ono zamy­kane, czy i w jaki sposób obsługa rozdziel­nicy jest wykwa­li­fi­ko­wana, jakie operacje mogą być na niej wyko­ny­wane, czy rozdziel­nica jest zamy­kana kluczem, klamką, czy mają do niej dostęp osoby niewy­kwa­li­fi­ko­wane itp.)

✅ Czy będą prowa­dzone prace pod napię­ciem (takie jak prze­pi­nanie odbiorów, podłą­czanie nowych odbiorów, podłą­czanie prze­no­śnego gene­ra­tora prądo­twór­czego itp.)

✅ Czy będą prowa­dzone jakie­kol­wiek prace pod napię­ciem, przy otwar­tych drzwiach.
 

Odpo­wia­dając sobie na powyższe pytania, możemy zdecy­dować jaką formę sepa­racji potrze­buje użyt­kownik końcowy rozdziel­nicy. Jeżeli na rozdziel­nicy nie planu­jemy wyko­nywać żadnych prac pod napię­ciem, przy otwar­tych drzwiach i jest ona w wydzie­lonym pomiesz­czeniu – bez dostępu osób postron­nych lub drzwi są zamy­kane kluczem bądź innym narzę­dziem, zaleca się stoso­wanie najmniej surowej formy sepa­racji ze względu na lepszą konwekcję rozdziel­nicy.

Forma 2 

Wygro­dzenie prze­działu szyn głów­nych oraz dystry­bu­cyj­nych rozdziel­nicy 

Powyższa forma sepa­racji prze­wi­duje dwa warianty:

2a – prze­dział/prze­działy kablowe wydzie­lone od prze­działu urzą­dzeń zabez­pie­cza­ją­cych, niewy­dzie­lone od prze­działu szyn rozdziel­nicy.

2b – prze­dział/prze­działy kablowe niewy­dzie­lone od prze­działu urzą­dzeń zabez­pie­cza­ją­cych, wydzie­lone od prze­działu szyn rozdziel­nicy.

Forma 3 

Wygro­dzenie prze­działu szyn głów­nych oraz dystry­bu­cyj­nych rozdziel­nicy, wygro­dzenie jedno­stek funk­cyj­nych rozdziel­nicy, wygro­dzenie prze­działu/prze­działów kablo­wych rozdziel­nicy

Powyższa forma sepa­racji prze­wi­duje dwa warianty:

3a –prze­dział/prze­działy kablowe wydzie­lone od prze­działu urzą­dzeń zabez­pie­cza­ją­cych, niewy­dzie­lone od prze­działu szyn rozdziel­nicy.

3b – prze­dział/prze­działy kablowe wydzie­lone od prze­działu urzą­dzeń zabez­pie­cza­ją­cych oraz od prze­działu szyn rozdziel­nicy.

Forma 4

Wygro­dzenie prze­działu szyn głów­nych oraz dystry­bu­cyj­nych rozdziel­nicy, wygro­dzenie jedno­stek funk­cyj­nych rozdziel­nicy, wygro­dzenie zaci­sków przy­łączy każdej jednostki funk­cyjnej rozdziel­nicy oraz szyn między sobą

Powyższa forma sepa­racji prze­wi­duje dwa warianty:

4a – zaciski przy­łączy jednostki funk­cyjnej niewy­dzie­lone od przy­pi­sanej jednostki funk­cyjnej (urzą­dzenie zabez­pie­cza­jące).

4b – zaciski przy­łączy jednostki funk­cyjnej wydzie­lone od przy­pi­sanej jednostki funk­cyjnej (urzą­dzenie zabez­pie­cza­jące).

Dlaczego nie stosu­jemy zawsze najwyż­szej formy sepa­racji?

Jak już uprzednio wspo­mniano, im wyższa forma sepa­racji, tym gorsza konwekcja powietrzna rozdziel­nicy. Każde dodat­kowe wygro­dzenie o stopniu ochrony IP2X (zwycza­jowo więk­szość wygro­dzeń jest perfo­ro­wa­nych) pogarsza nam możli­wości prze­pływu powie­trza przez rozdziel­nicę:

Jak widać na powyż­szym przy­kła­dzie, pole o formie sepa­racji 4b ma gorszy prze­pływ powie­trza ze względu na wygro­dzenia, co w prak­tyce prze­kłada się na wyższą tempe­ra­turę wewnątrz pola przy tym samym obcią­żeniu jednostki funk­cyjnej. W prak­tyce produ­cenci rozdzielnic podają tabele dera­tingu w zależ­ności od rodzaju szyn, IP rozdziel­nicy oraz formy zabu­dowy danego pola. Jeżeli nie widać rozróż­nienia pomiędzy Formą 1 a np. 4b – oznacza to że testo­wano rozdziel­nice w najwyż­szej formie sepa­racji i przy­jęto ten sam wynik dla wszyst­kich poniż­szych form. Szacun­kowo między formą 1 a 4B dla rozwiązań powyżej 2500A różnica w prądzie obcią­żenia danego pola będzie sięgać od kilku­dzie­sięciu do kilkuset Amper.